Derin Beyin Stimülasyonu (DBS), nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan modern ve etkili bir cerrahi yöntemdir. Beyindeki belirli bölgelerin elektriksel uyarılarla düzenlenmesini sağlayarak hareket bozuklukları ve psikiyatrik hastalıkların tedavisinde önemli bir rol oynar. Bu yazıda, DBS cerrahisinin ne olduğu, nasıl uygulandığı ve hangi hastalıklarda kullanıldığı hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.
DBS, beynin derin yapılarında yer alan belirli hedef bölgelere ince elektrotlar yerleştirerek bu bölgelere sürekli veya kontrollü elektriksel uyarılar gönderen bir tedavi yöntemidir. Bu uyarılar, beyindeki anormal elektriksel aktiviteleri düzenler ve hastanın semptomlarını kontrol altına almayı hedefler.
DBS cerrahisi, geri dönüşümlü bir işlemdir. Cihaz kapatılabilir, ayarlanabilir veya tamamen çıkarılabilir. Bu özellikleri sayesinde, beyine kalıcı müdahalelere göre daha esnek bir tedavi seçeneği sunar.
DBS, özellikle aşağıdaki hastalıkların tedavisinde kullanılır:
DBS, Parkinson hastalığında titreme, sertlik ve hareket yavaşlığı gibi motor semptomları azaltmak için kullanılır.
Özellikle ilaç tedavisinden fayda görmeyen veya ilaç yan etkilerinden şikayetçi olan hastalarda etkili bir yöntemdir.
Esansiyel tremor, DBS’nin ilk onay aldığı hastalıktır.
El, baş veya vücudun diğer bölgelerinde kontrol edilemeyen titremeyi azaltır.
Distoni, kasların istemsiz kasılmasıyla karakterize bir hareket bozukluğudur.
DBS, kas spazmlarını kontrol altına alarak hastanın yaşam kalitesini artırabilir.
DBS, şiddetli ve dirençli OKB vakalarında beynin duygu ve düşünce kontrol bölgelerini düzenlemek için kullanılabilir.
İlaçlarla kontrol edilemeyen dirençli epilepsi vakalarında DBS, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltabilir.
Tik bozuklukları için DBS, beyindeki anormal sinirsel yolları düzenleyerek semptomları azaltır.
DBS için uygun hastaların belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu süreçte:
Nörolojik ve psikiyatrik değerlendirmeler yapılır.
Beynin MR ve BT gibi görüntüleme yöntemleriyle hedef bölgeleri belirlenir.
Elektrofizyolojik testler ve multidisipliner bir yaklaşım uygulanır.
DBS cerrahisi genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Bu sayede hastanın uyanık olması ve beyin fonksiyonlarının anlık olarak değerlendirilmesi sağlanır.
Baş, stereotaktik çerçeve adı verilen özel bir cihazla sabitlenir. Bu cihaz, elektrotların hedeflenen beyin bölgesine hassas bir şekilde yerleştirilmesini sağlar.
Beyindeki hedef bölgelere ince elektrotlar stereotaktik yöntemlerle yerleştirilir.
Cerrahi sırasında, elektrotların doğru konumda olduğunu anlamak için nörofizyolojik kayıtlar alınır ve hastanın semptomlarında anlık iyileşmeler gözlenir.
Beyine yerleştirilen elektrotlar, göğüs bölgesindeki deri altına yerleştirilen bir bataryaya (pulse jeneratör) bağlanır.
Bu batarya, stimülatörün enerji kaynağıdır ve dışarıdan programlanabilir.
Cerrahi sonrası, cihazın programlaması yapılır. Stimülasyon seviyeleri ve parametreler hastanın ihtiyaçlarına göre ayarlanır.
Bu ayarlar, semptomları kontrol altına almak ve yan etkileri en aza indirmek için düzenli olarak optimize edilir.
DBS, hem hastalar hem de hekimler için birçok avantaj sunar:
Semptomları Kontrol Altına Alır: Titreme, kas sertliği ve tik gibi semptomlarda belirgin bir iyileşme sağlar.
Geri Dönüşümlü ve Ayarlanabilir: Cihaz kapatılabilir, ayarlanabilir veya gerektiğinde çıkarılabilir.
İlaç İhtiyacını Azaltır: Parkinson gibi hastalıklarda kullanılan ilaç miktarını azaltabilir.
Uzun Süreli Etki: Doğru bakım ve takip ile DBS cihazı yıllarca etkili bir şekilde çalışabilir.
DBS cerrahisi genellikle güvenlidir, ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı riskler taşır. Bunlar şunlardır:
Kanama ve Enfeksiyon: Beyin cerrahisinde nadir de olsa görülebilir.
Elektrot Yer Değiştirmesi: Elektrotların pozisyonunda değişiklik olursa, semptomlar tekrar edebilir.
Stimülasyon Yan Etkileri: Karıncalanma, konuşma zorluğu veya denge problemleri gibi geçici yan etkiler oluşabilir.
Cihaz Arızası: Batarya bitmesi veya teknik sorunlar nadiren de olsa görülebilir.
DBS, her hasta için uygun bir tedavi yöntemi değildir. Bu tedaviye aday olan hastalar genellikle:
İlaç tedavisine dirençli,
Hareket bozuklukları nedeniyle yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenmiş,
Genel sağlık durumu cerrahi müdahaleye uygun bireylerdir.
Hastaların tedavi öncesinde kapsamlı bir değerlendirmeden geçirilmesi önemlidir.
Derin Beyin Stimülasyonu (DBS) cerrahisi, nörolojik hastalıkların tedavisinde devrim niteliğinde bir yöntemdir. Özellikle hareket bozuklukları ve dirençli nörolojik hastalıklarda semptomların kontrol altına alınmasında etkili bir seçenek sunar. Ancak bu tedavi yöntemi, dikkatli bir hasta seçimi ve multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.
Eğer DBS cerrahisi hakkında daha fazla bilgi almak veya uygun bir değerlendirme randevusu planlamak isterseniz, ekibimize başvurabilirsiniz.
Diğer Tıbbi Birimler
